Divljaštvo u srcu Evrope – bosanski rat 1992-1995

Prema riječima profesora Israelija, rat devedesetih godina prošlog vijeka bio je drugo poluvrijeme
Drugog svjetskog rata u lokalnim okvirima, a pitanje produžetaka ostaje otvoreno. „Užase su činile sve zaraćene strane“, kaže Israeli, pri čemu se osvrnuo
na činjenicu da su tokom Drugog svjetskog rata najveće žrtve bili Srbi.Priredio: Darko TERZIĆ 

JERUSALIM, 10. FEBRUARA /SRNA/ – Izraelski profesor Rafi Israeli, jedan od autora knjige „Divljaštvo u srcu Evrope – bosanski rat /1992-1995/“, opisao je Republiku
Srpsku kao otvorenu i prozapadno orijentisanu, dok federalne pejzaže, kako je rekao, oslikavaju i džamije i vehabistički pokreti.
Harmoniju naroda u BiH profesor Israeli je opisao kao „mogućnost miješanja vode i ulja“.
„Izraelski doprinos objektivnom pristupu BiH nikada nije imao jaču dokumentacionu i analitičku podršku od knjige `Divljaštvo u srcu Evrope – bosanski rat /1992-1995/`“, kaže
za Srnu pomoćnik šefa Predstavništva Republike Srpske u Izraelu Aleksandar Nikolić
Autori knjige su profesor Rafi Israeli sa Trumanovog instituta Hebrejskog univerziteta u
Jerusalimu i Albert Benabu, prvi izraelski diplomata koji je služio u mirovnim snagama
UN tokom rata u BiH.
Knjiga je nedavno promovisana u izuzetno dinamičnoj atmosferi pune sale Trumanovog instituta u Jerusalimu. Israeli je prenio pomoćniku šefa Predstavništva Republike Srpske u Izraelu Aleksandru Nikoliću svoje viđenje ovog neuobičajenog projekta. Profesor Israeli je istakao važnost upotpunjavanja istorijskog uvoda sa analizama pretpostavki za izbijanje ratnih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije, uz svjedočenja kompetentnog učesnika u ratom zahvaćenim područjima.  Na više od 500 strana i u devet poglavlja, knjiga u izdanju „Stratedžik buk pablišinga“ /Strategic Book Publishing/ iz Hjustona, na engleskom
jeziku metodološki obrađuje teorijske pretpostavke, s jedne, kao i konkretna događanja
na terenu, s druge strane.
Prema riječima profesora Israelija, rat devedesetih godina prošlog vijeka bio je drugo poluvrijeme Drugog svjetskog rata u lokalnim okvirima, a pitanje produžetaka ostaje otvoreno.
„Užase su činile sve zaraćene strane“, kaže Israeli, pri čemu se osvrnuo
na činjenicu da su tokom Drugog svjetskog rata najveće žrtve bili Srbi.
Israeli je povukao paralele sukoba na Balkanu sa onim na Bliskom istoku, znalački koristeći
geopolitičke pojmove nekadašnje Jugoslavije i današnje BiH, sastavljene od Federacije
BiH i Republike Srpske.
Prikazana je etnička geografska raštrkanost i rađanje pojma etničkog čišćenja. Prema njegovim riječima, Haris Silajdžić je bio prvi koji je uporedio regione Balkana i Bliskog
istoga koristeći analogiju „palestinskih tuđinskih infiltratora u Liban, kao
srpskih agresora u BiH.“

Israeli se osvrnuo na nepojmljiv broj ubijenih, ranjenih i prognanih u građanskom ratu u BiH,
opisujući prizore bestijalnog divljaštva. „Razmjere pogibija su nerazumne – četiri puta veće od stradalih u svim izraelskim ratovima zajedno“, navodi on
u knjizi.  Premda su zločine činile sve zaraćene strane, Srbi su suočeni sa najvećim brojem optužnica za zločine, ukazuje Israeli, osvrćući se na strategiju Haškog tribunala. On je u
knjizi istakao potrebu korištenja tačnih termina, ukazujući na manipulacije pojmom genocida.  Israeli u knjizi pita zašto snage NATO-a, predvođene Amerikom, podržavaju zaraćene islamske snage, koje paralelno potpomažu i radikalni islamski elementi?  Glavni smisao u traženju odgovora na ovo pitanje vidi u raspadu Varšavskog pakta i samog Sovjetskog saveza, što je dovelo do pojave islamskog ekstremizma na područjima bivših sovjetskih azijskih i kavkaskih republika. Israeli doživljava današnji američki stav prema BiH i regionu kao neodlučan i sporan u pogledu kontinuiteta.
Pred izraelskim diplomatama i srodnim naučnim radnicima Alber Benabu, koji je bio i savjetnik izraelskog ministra spoljnih poslova za pitanja dijaspore, opisao je tokom promocije pozitivnu humanitarnu ulogu jevrejske opštine u Sarajevu tokom godina preživljavanja u ratnim uslovima, sa posebnim naglaskom na njenog predsjednika Ivicu Čerešnješa, kao i svoju
saradnju sa diplomatama jevrejskog porijekla koji su se nalazili u BiH.
On se posebno osvrnuo na Vens-Ovenov plan, opisujući Ovena kao briljantnog medijatora. Benabu je podsjetio na američke višekratne pritiske na muslimansku zaraćenu stranu da konačno
odustane od ranije svih prihvaćenih uslova sporazuma.  Tadašnje odbijanje hrvatskog rukovodstava da prihvati ponuđene planove doživljava kao fatalnu
grešku – grešku nedoraslog liderstva koje nije bilo kadro da prepozna granice svoje
moći i realnost perspektive u svojoj federalnoj jedinici, pa su za njih slijedili
nepovoljni – Vašingtonski i Dejtonski mirovni sporazum.
Govoreći o generalu Ratku Mladiću, Benabu je iznio da mu je Mladić rekao da mu je uzor bio
Arijel Šaron, te da je nagovještavao da će znati doskočiti komandantu UNPROFOR-a
Filipu Morionu. Benabu kategorički tvrdi da Mladić nije planirao zločin u Srebrenici,
već da je riječ o osveti pripadnika vojske čije su porodice bile likvidirane prethodnih
godina rata u Podrinju.
Benabu je izrazio uvjerenje da će Morion svjedočiti da Mladić nije odgovoran za dešavanja
u Srebrenici 1995. godine.  Osvrnuo se i na ponekad suprotan odnos jevrejskih faktora u SAD od onih u Izraelu o pitanju rata u BiH, kao i na posljedice takvog pristupa na mas-medijsku propagandu, krucijalnu tokom rata.
Benabu je potvrdio da je upozoravao Amerikance da ne dozvole naoružavanje i obuku muslimanskih snaga, jer Vojska Republike Srpske, a ni Hrvatsko vijeće odbrane, neće to posmatrati ravnodušno, već će to prozurokovati još veća ratna razaranja i žrtve na muslimanskoj strani.  U jednom dijelu knjige se osvrnuo na birokratiju unutar UN, na pojedine njene generale-jastrebove, kao i na uputstva koja su dobijale švedske i holandske snage da nikako ne smije doći do sopstvenih gubitaka.
Govoreći o partnerima za razgovore i pregovore, Benabu je ocijenio da je Vojska Republike
Srpske bila najdisciplinovanija.
„Nema sumnje da knjiga `Divljaštvo u srcu Evrope – bosanski rat /1992-1995/`, predstavlja
značajan doprinos dokumentaciji i izučavanju ratnih događaja tokom 90-tih godina
20. vijeka u BiH. Veliko je osvježenje objektivan pristup, kao i ukazivanje na percepciju
Republike Srpske i svega onoga sa čime se ona državno-politički i strateški suočava
i danas“, zaključuje Nikolić.
On je dodao da je već pokrenuta inicijativa da knjiga bude prevedena na francuski jezik, a profesor Isreali je u kontaktima i za njen prevod na srpski.

Izvor: 

Vezane vijesti:

ISLAM NA BALKANU POD NjEMAČKOM OKUPACIJOM

Rafael Izraeli, “Logori smrti Hrvatske: Vizije i revizije, 1941-1945“